دستگاه پالس اکسی متر چیست ؟

پالس اکسی متر دستگاهی جهت اندازه گیری نرخ و میزان اکسیژن در هر ضربان شریان های خونی است. در حقیقت این دستگاه، میزان اکسیژن را به عنوان درصدی از درصدی از مولکولهای هموگلوبین که با اکسیژنآمیخته شده اند نسبت به کل میزان مولکول های هموگلوبین اندازه گیری می کند. درضمن اکـثر دستگاههای پالس اکسی مترنرخ ضربان قلب Rate Heart  را نیز نمایش می دهند. اين سيستم در بخشهاي ICU ،CCU، NICU و اتاق عمل مورد استفاده قرار ميگيرد و خروجي دستگاه  SPO2 به عنوان اساس تشخيص و درمان بيمار قرار ميگيرد.

از ديگر كاربرد های آن تعيين ميزان كاهش پاسخ سمپاتيك به تحريكات حين عمل جراح می يباشد. همچنين ميتوان فشار خون سيستوليك را اندازه گيري نمود.

هموگلوبین پروتئینی است که در سلولهای قرمز خون یافت می شود. در ریه ها که اکسیژن وارد خون می شود به هموگلوبین چسبیده و به کلیه اندام ها منتقل می گردد .

در حقیقت هموگلوبین در امراکسیژن رسانی نقش مهمی را ایفا می کند، لذا محاسبه ی مقدار اکسیژنی که به هموگلوبین می چسبد امری مهم می باشد. توجه شود که به هموگلوبینی که به اکسی هموگلوبین می گویند . پس به طور دقیق می توان گـفت که پالس اکسی متر نسبت اکسی هموگلوبین به کل مولکولهای هموگلوبین را محاسبه می کند.

تشخیص بالینی پالس اکسی متر:

چشم انسان برای تشخیص کم اکسیژنی خون بسیار ضعیف است به طوری که ل،پزشکان خبره نمی توانندکم اکسیژنی را تشخیص دهند مگر اینکه مقدار آن به هشتاد درصد برسد . با پالس اکسی متر تحول شگرفی در تشخیص کم اکسیژنی خون روی داد .

پالس اکسی متر بر اساس دو اصل فیزیکی بنا شده است:

1 -وجود یک سیگنال ضربه ای توسط خون شریانی که دارای استقالل نسبت به سرخرگها، سیاهرگها و مویرگهای غیر ضربه ای و دیگر بافتها است.

2 -این حقیقت که اکسی هموگلوبین و هموگلوبین دارای طیف جذبی متفاوتی هستند.

spo2 (درصد اشباع اکسیژن خون) بر حسب درصد و ضربان بر حسب دفعه ( ضربان ) بر دقیقه بیان میشود . spo2 برای افراد بالغ و سالم بین 95 تا 99 درصد و برای نوزادان 95 تا 98 درصد و BPM ( ضربان قلب ) برای افراد بالغ بین 50 تا 90 و برای نوزادان 120 تا 180 می باشد .

ساختار پالس اکسی مترهای کنونی

پالس اکسی مترهای کنونی دارای دو LED هستند ، یکی از LEDها نوری باطول موج 660nm( قرمز( و دیگری نوری بهطول موج 940nm( فروسرخ( ایجاد می کند . دلیل استفاده از این دو نور این است که Hb( هموگلوبین( و
)اکسی هموگلبوبین( دارای طیف جذبی متفاوتی در این طول موج های به خصوص هستند در طول موج 660nm( ناحیه قرمز(، HbO2 نسبت به Hb نور کمتری

جذب می کند و در ناحیه فرو سرخ بر عکس این قضیه رخ می دهد. سپس نسبت این مقادیر جذبی نسبت به اندازه گیری مستقیم مقدار اکسیژن اشباع شده در خون مده در میکرو پروسسوری درون دستگاه قرار کالیبره می شود و الگوریتم به دستا داده می شود. بلوک دیاگرام دستگاه به قرار زیر است:

اجزای دستگاه پالس اکسی متر:

1 -پروب
2 -بدنه اصلی

پروب:

پروب پالس اکسی متر از2 LEDبا توان پایین که یکی نور مادون قرمز باطول
243نانومتر و دیگری نور قرمز باطول 663 شکار ساز

نانومتر می سازد و یک ا
نوری (Photodetector (تشکیل شده است.

پر وب بر روی انگشت گذاشته می شود و LEDها از باالی پروب نور خود را می
فرستند. در طرف دیگر LEDها حسگرهای نوری قراردارند.دیودها تقریبا33بار
درثانیه چشمکمی زنندکهبا یکترکیبخاصروشن و خاموش می شوند، مدتی
هر دو همزمان خاموش هستند که در این مدت نور اطراف سنجیده می شود،
میکروپروسسورتغییراتنوررادرهنگام جریانضربهایتحلیلمی کندو سیگنال
جریان های غیر ضربه ای را نادیده می گیرد.

شیوه عملکردی

پروب دستگاه را بر روی انگشت سبابه، شست پا، نوک بینی و نرمهٔ گوش قرار می‌دهیم، بر روی قسمت بالایی پروب یک دیود منتشر کنندهٔ نور وجود دارد که دو نور قرمز و مادون قرمز را منتشر می‌کند، نور از میان بافت‌ها عبور نموده (بافت بین پروب) و یک گیرندهٔ نوری آن را دریافت می‌کند و شریان را عبور می‌کند. نور قرمز توسط هموگلوبین و نور مادون قرمز توسط اکسی هموگلوبین جذب می‌شود، سپس این اطلاعات به خود دستگاه منتقل می‌شود و آن‌جا با یک محاسبهٔ لگاریتمی میزان اشباع هموگلوبین با اکسیژن مشخص می‌گردد در واقع این دستگاه میزان اکسیژن را به عنوان درصدی از مولکولهای هموگلوبین که با اکسیژن آمیخته شده‌اند را نسبت به میزان کل مولکولهای هموگلوبین اندازه‌ گیری می‌کند.

آیا مهم است از چه انگشتی استفاده کنیم؟

بیشتر تکنسین‌های بهداشتی دستگاه را روی انگشتان اشاره قرار می‌دهند، اما مطالعه‌ای روی 37 داوطلب نشان داد که بیشترین میزان خواندن از انگشت سوم روی دست غالب است. یک ثانیه نزدیک انگشت شست غالب بود. بنابراین اگر راست دست هستید، از انگشت میانی سمت راست استفاده کنید. اگر چپ دست هستید، از انگشت میانی چپ استفاده کنید. تفاوت بین انگشتان کوچک است، بنابراین اگر انگشت اشاره را ترجیح می دهید، خوب است.

آیا رنگ پوست تفاوتی ایجاد می کند؟

ممکن است. محققان گمان می‌کنند که گاهی اوقات این دستگاه‌ها ممکن است به دلیل نحوه جذب نور توسط رنگدانه‌های تیره‌تر پوست، خوانش‌های نادرستی نشان دهند. تجزیه و تحلیل 10789 نتیجه آزمایش زوجی از 1333 بیمار سفیدپوست و 276 بیمار سیاهپوست بستری در دانشگاه میشیگان در اوایل سال جاری نشان داد که پالس اکسیمتری سطح اکسیژن را در 3.6 درصد موارد در بیماران سفید پوست بیش از حد تخمین زده است، اما تقریباً 12 درصد از موارد آن را اشتباه گرفته است. زمان، یا بیش از سه برابر بیشتر، در بیماران سیاه پوست. احتمال خطا دلیلی است که بیماران باید به طور مکرر خود را کنترل کنند و به روند کلی کاهش سطح اکسیژن توجه کنند. در موارد نظارت نادرست، دستگاه معمولاً سطح اکسیژن را حدود 2 نقطه بیش از حد نشان می دهد. به همین دلیل، بیمارانی که پوست تیره‌تری دارند، در صورتی که این میزان به 93 یا 94 کاهش یابد، باید با پزشک خود مشورت کنند.

آیا ناخن های بلند یا لاک ناخن تفاوتی ایجاد می کنند؟

بله . لاک ناخن تیره می تواند بر دقت خواندن تاثیر بگذارد. ناخن های بسیار بلند، قرار دادن انگشت خود را به درستی در گیره دشوار می کند.