آیا کسی که آبله مرغان گرفته دوباره میگیرد ؟

آیا کسی که آبله مرغان گرفته دوباره میگیرد :آیا به یاد دارید زمانی که کودکی بودید و آبله مرغان گرفتید؟ خارش‌های آزاردهنده، تب و بثورات پوستی، خاطراتی هستند که شاید بسیاری از ما به خوبی آن‌ها را به خاطر بیاوریم. اما آیا ممکن است این بیماری دوباره به سراغمان بیاید؟

این پرسش، سال‌هاست که ذهن بسیاری از افراد را به خود مشغول کرده است. آبله مرغان، به عنوان یکی از بیماری‌های رایج دوران کودکی، معمولاً با ایجاد ایمنی مادام‌العمر همراه است. با این حال، در برخی موارد، استثنائاتی وجود دارد که این باور را به چالش می‌کشد. در مقاله ی آیا کسی که آبله مرغان گرفته دوباره میگیرد ، به بررسی دقیق این موضوع پرداخته و به پرسش‌های شما درباره آبله مرغان پاسخ خواهیم داد.

ویروس آبله مرغان و نحوه انتقال آن

آبله مرغان یک بیماری عفونی است که توسط ویروس واریسلا زوستر ایجاد می‌شود. این ویروس بسیار مسری بوده و عمدتاً در کودکان شایع است. آبله مرغان با علائمی مانند تب، خستگی و ظاهر شدن دانه‌های قرمز خارش‌دار روی پوست شناخته می‌شود. این دانه‌ها ابتدا به صورت برجستگی‌های قرمز کوچک شروع شده و سپس به تاول‌های پر از مایع تبدیل می‌شوند. پس از مدتی، این تاول‌ها خشک شده و پوسته‌پوست می‌شوند.

انتقال ویروس آبله مرغان عمدتاً از طریق تماس مستقیم با مایع درون تاول‌ها یا ترشحات بینی و دهان فرد مبتلا صورت می‌گیرد. همچنین، استنشاق ذرات ویروسی که هنگام سرفه یا عطسه فرد مبتلا در هوا پخش می‌شود، می‌تواند منجر به انتقال بیماری شود. دوره ی واگیردار آبله مرغان از یک تا دو روز قبل از ظاهر شدن دانه‌ها تا زمانی که تمام دانه‌ها پوسته‌پوست شوند، ادامه دارد. به همین دلیل، قرنطینه کردن افراد مبتلا و رعایت بهداشت فردی برای جلوگیری از شیوع بیماری بسیار مهم است.

سیستم ایمنی بدن؛ محافظی بی‌پایان

سیستم ایمنی بدن مانند یک ارتش قدرتمند عمل می‌کند که وظیفه حفاظت از بدن در برابر عوامل بیماری‌زا مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها را بر عهده دارد. این سیستم پیچیده از سلول‌ها و اندام‌های مختلفی تشکیل شده است که به طور هماهنگ با هم کار می‌کنند تا بدن را سالم نگه دارند. سلول‌های ایمنی مانند سربازانی هستند که دائماً در بدن گشت‌زنی می‌کنند و به محض شناسایی هرگونه مهاجم خارجی، به آن‌ها حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برند.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سیستم ایمنی بدن، توانایی تشخیص سلول‌های بدن از سلول‌های خارجی است. به این ترتیب، سیستم ایمنی بدن به سلول‌های بدن آسیبی نمی‌رساند و تنها به مقابله با عوامل بیماری‌زا می‌پردازد. علاوه بر این، سیستم ایمنی بدن دارای حافظه است و پس از مواجهه با یک عامل بیماری‌زا، اطلاعاتی درباره آن را ذخیره می‌کند. در صورت مواجهه مجدد با همان عامل بیماری‌زا، سیستم ایمنی بدن به سرعت آن را شناسایی کرده و با قدرت بیشتری به آن حمله می‌کند. به همین دلیل است که برخی بیماری‌ها مانند آبله مرغان، معمولاً فقط یک بار در طول زندگی ایجاد می‌شوند.

حافظه ایمنی: سپاهی برای مبارزه با بیماری‌ها

سیستم ایمنی بدن ما مانند یک ارتش قدرتمند عمل می‌کند که وظیفه حفاظت از بدن در برابر مهاجمان خارجی مانند ویروس‌ها و باکتری‌ها را بر عهده دارد. یکی از شگفت‌انگیزترین ویژگی‌های این ارتش، توانایی آن در یادگیری و به خاطر سپردن دشمنان است. این ویژگی را «حافظه ایمنی» می‌نامیم.

وقتی برای اولین بار با یک میکروب یا ویروس جدید مواجه می‌شویم، سیستم ایمنی بدن ما به مقابله با آن برمی‌خیزد. در طول این مبارزه، سلول‌های خاصی به نام سلول‌های B و T خاطراتی از آن میکروب یا ویروس در خود ذخیره می‌کنند. این خاطرات به صورت مولکول‌های خاصی هستند که به آنتی‌بادی معروفند. اگر در آینده دوباره با همان میکروب یا ویروس مواجه شویم، این سلول‌های حافظه به سرعت آن را شناسایی کرده و با تولید مقادیر زیادی آنتی‌بادی، به سرعت آن را از بین می‌برند. به همین دلیل است که برخی بیماری‌ها مانند آبله مرغان، معمولاً فقط یک بار در طول زندگی ایجاد می‌شوند.

اهمیت حافظه ایمنی در پیشگیری از بیماری‌ها

حافظه ایمنی نقش بسیار مهمی در پیشگیری از بیماری‌ها دارد. به لطف حافظه ایمنی، وقتی واکسن دریافت می‌کنیم، سیستم ایمنی بدن ما با یک نسخه ضعیف شده یا غیرفعال از میکروب یا ویروس مواجه می‌شود. این مواجهه باعث می‌شود که سیستم ایمنی بدن ما آنتی‌بادی تولید کند و خاطره‌ای از آن میکروب یا ویروس در خود ذخیره کند. در نتیجه، اگر در آینده با همان میکروب یا ویروس واقعی مواجه شویم، سیستم ایمنی بدن ما به سرعت به آن پاسخ داده و از ابتلا به بیماری جلوگیری می‌کند. به همین دلیل است که واکسیناسیون یکی از موثرترین راه‌های پیشگیری از بسیاری از بیماری‌های عفونی است.

آیا ابتلا به آبله مرغان، ایمنی مادام العمر ایجاد می‌کند؟

پاسخ کوتاه: بله، در اکثر موارد، ابتلا به آبله مرغان باعث ایجاد ایمنی مادام العمر می‌شود. به عبارت دیگر، فردی که یک بار به آبله مرغان مبتلا شده است، به ندرت دوباره به این بیماری دچار می‌شود.

چرا؟

این موضوع به دلیل عملکرد سیستم ایمنی بدن است. همانطور که قبلاً توضیح دادیم، سیستم ایمنی بدن دارای حافظه‌ای است که به آن اجازه می‌دهد تا عوامل بیماری‌زا را شناسایی کرده و به آن‌ها پاسخ دهد. پس از ابتلا به آبله مرغان، سیستم ایمنی بدن سلول‌های حافظه‌ای را تولید می‌کند که ویروس آبله مرغان را به خاطر می‌سپارند. در صورت مواجهه مجدد با این ویروس، این سلول‌های حافظه به سرعت فعال شده و از بدن در برابر عفونت مجدد محافظت می‌کنند.

اما استثناهایی هم وجود دارد

اگرچه ابتلا به آبله مرغان معمولاً ایمنی مادام العمر ایجاد می‌کند، اما در موارد بسیار نادری ممکن است فرد دوباره به این بیماری مبتلا شود. این اتفاق ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله:

• ضعف سیستم ایمنی: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند بیماران مبتلا به ایدز یا افرادی که تحت شیمی‌درمانی قرار دارند، ممکن است به رغم ابتلا قبلی به آبله مرغان، دوباره به این بیماری مبتلا شوند.
• خطای سیستم ایمنی: در برخی موارد نادر، سیستم ایمنی ممکن است ویروس آبله مرغان را به طور کامل از بین نبرد و بخشی از آن در بدن باقی بماند. این ویروس می‌تواند در آینده فعال شده و باعث بروز بیماری شود.
• تغییرات در ویروس: ویروس آبله مرغان ممکن است جهش پیدا کرده و تغییر کند. در این صورت، سیستم ایمنی بدن ممکن است قادر به شناسایی ویروس جهش‌یافته نباشد و فرد دوباره به بیماری مبتلا شود.

زونا: بازگشت ویروس آبله مرغان

آبله مرغان و زونا هر دو توسط یک ویروس واحد به نام واریسلا زوستر ایجاد می‌شوند. پس از ابتلا به آبله مرغان، این ویروس به طور کامل از بدن دفع نمی‌شود و در برخی از سلول‌های عصبی به صورت نهفته باقی می‌ماند. در طول سال‌ها، این ویروس ممکن است به دلایل مختلفی مانند کاهش سیستم ایمنی بدن، استرس شدید یا افزایش سن، فعال شود. زمانی که این ویروس مجدداً فعال می‌شود، بیماری زونا را ایجاد می‌کند.

زونا معمولاً با درد شدید و بثورات پوستی همراه است. این بثورات به صورت تاول‌های دردناکی ظاهر می‌شوند که اغلب در یک ناحیه محدود از بدن، مانند تنه یا صورت، متمرکز هستند. درد زونا می‌تواند بسیار شدید و آزاردهنده باشد و حتی پس از بهبودی بثورات، برای مدت طولانی باقی بماند. افرادی که سابقه ابتلا به آبله مرغان دارند، در معرض خطر ابتلا به زونا هستند، به خصوص با افزایش سن.

عوامل خطر ابتلا به زونا

عوامل مختلفی می‌توانند خطر ابتلا به زونا را افزایش دهند، از جمله:

• سن: افراد مسن بیشتر در معرض خطر ابتلا به زونا هستند، زیرا با افزایش سن سیستم ایمنی بدن ضعیف‌تر می‌شود.
• ضعف سیستم ایمنی: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند بیماران مبتلا به ایدز یا افرادی که تحت شیمی‌درمانی قرار دارند، بیشتر در معرض خطر هستند.
• استرس: استرس شدید می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و خطر ابتلا به زونا را افزایش دهد.
• بیماری‌های مزمن: برخی بیماری‌های مزمن مانند دیابت، سرطان و بیماری‌های قلبی می‌توانند خطر ابتلا به زونا را افزایش دهند.

برای کاهش خطر ابتلا به زونا، رعایت موارد زیر توصیه می‌شود:

• واکسیناسیون: واکسن زونا می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به این بیماری و شدت علائم آن کمک کند.
• تقویت سیستم ایمنی: با تغذیه سالم، ورزش منظم و مدیریت استرس، می‌توان سیستم ایمنی بدن را تقویت کرد.
• درمان سریع بیماری‌های زمینه‌ای: درمان به موقع بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و بیماری‌های قلبی می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به زونا کمک کند.

اگر فکر می‌کنید به زونا مبتلا شده‌اید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند با تجویز داروهای ضد ویروسی و مسکن‌ها، به تسکین علائم و کاهش مدت زمان بیماری کمک کند.

به طور کلی، ابتلا به آبله مرغان باعث ایجاد ایمنی مادام العمر می‌شود. با این حال، در موارد بسیار نادر و در شرایط خاص، ممکن است فرد دوباره به این بیماری مبتلا شود. برای پیشگیری از آبله مرغان و عوارض آن، واکسیناسیون بهترین روش است.

ارتباط بین سنگ کلیه و مثانه با ناتوانی جنسی

نقش واکسن در پیشگیری از آبله مرغان

واکسن آبله مرغان یکی از مهم‌ترین ابزارها برای پیشگیری از این بیماری ویروسی است. این واکسن حاوی یک نسخه ضعیف‌شده یا غیرفعال از ویروس آبله مرغان است که به بدن این امکان را می‌دهد تا آنتی‌بادی تولید کند و در برابر این ویروس ایمنی ایجاد کند.

با تزریق واکسن، سیستم ایمنی بدن با ویروس آبله مرغان آشنا شده و سلول‌های حافظه را تولید می‌کند. این سلول‌ها در صورتی که فرد در آینده در معرض ویروس واقعی قرار گیرد، به سرعت آن را شناسایی کرده و از بدن محافظت می‌کنند. به عبارت دیگر، واکسن آبله مرغان باعث می‌شود که فرد به جای ابتلا به بیماری و تجربه علائم ناخوشایند، ایمنی پایدار در برابر این ویروس کسب کند.

مزایای واکسن آبله مرغان

واکسن آبله مرغان مزایای بسیاری دارد، از جمله:

• پیشگیری از بیماری: مهم‌ترین مزیت واکسن آبله مرغان، پیشگیری از ابتلا به این بیماری است.
• کاهش شدت بیماری: در صورتی که فرد واکسینه شده به آبله مرغان مبتلا شود، معمولاً علائم بیماری بسیار خفیف‌تر و عوارض آن کمتر خواهد بود.
• حفاظت از افراد در معرض خطر: واکسن آبله مرغان به ویژه برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا در معرض خطر ابتلا به عوارض شدید این بیماری هستند، بسیار مهم است.
• حفاظت از جامعه: با واکسیناسیون گسترده، می‌توان از شیوع آبله مرغان در جامعه جلوگیری کرد و به ایجاد ایمنی جمعی کمک کرد.

توجه: برای کسب اطلاعات دقیق‌تر در مورد واکسن آبله مرغان و زمان مناسب برای تزریق آن، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

زونا: بازگشت ناخوانده‌ی ویروس آبله مرغان

زونا، یا هرپس زوستر، بیماری دردناکی است که در واقع فعال شدن مجدد ویروس آبله مرغان در بدن است. پس از ابتلا به آبله مرغان، ویروس عامل آن به صورت نهفته در برخی از سلول‌های عصبی بدن باقی می‌ماند. با گذشت زمان و تحت شرایط خاص، این ویروس می‌تواند دوباره فعال شده و باعث بروز زونا شود.

ارتباط بین آبله مرغان و زونا

همانطور که گفته شد، ویروس عامل هر دو بیماری آبله مرغان و زونا، ویروس واریسلا زوستر است. پس از ابتلا به آبله مرغان، سیستم ایمنی بدن شما این ویروس را مهار می‌کند اما نمی‌تواند آن را به طور کامل از بین ببرد. ویروس در برخی از سلول‌های عصبی پنهان می‌شود و ممکن است سال‌ها یا حتی دهه‌ها در آنجا غیرفعال بماند. با ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن به دلایل مختلف، مانند افزایش سن، استرس، بیماری‌های مزمن یا مصرف برخی داروها، این ویروس می‌تواند دوباره فعال شده و باعث بروز زونا شود.

علائم زونا

علائم زونا معمولاً در یک طرف بدن و در امتداد عصب آسیب دیده ظاهر می‌شوند و شامل موارد زیر هستند:

• درد شدید: اولین و بارزترین علامت زونا، درد شدید و تیز است که ممکن است سوزش، خارش یا بی‌حسی نیز همراه باشد.
• بثورات پوستی: پس از چند روز، بثورات پوستی قرمز رنگی به شکل تاول‌های کوچک در محل درد ظاهر می‌شود. این تاول‌ها معمولاً در یک نوار یا ناحیه محدود از بدن قرار دارند.
• حساسیت به لمس: پوست در ناحیه‌ی بثورات به لمس بسیار حساس است.
• تب، سردرد و خستگی: در برخی موارد، علائم عمومی مانند تب، سردرد و خستگی نیز ممکن است مشاهده شود.

عوامل خطر زونا

عواملی که خطر ابتلا به زونا را افزایش می‌دهند عبارتند از:

• سن: افراد مسن بیشتر در معرض خطر هستند.
• ضعف سیستم ایمنی: بیماری‌هایی مانند ایدز، سرطان، دیابت و مصرف داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی خطر ابتلا را افزایش می‌دهند.
• استرس: استرس شدید می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و خطر ابتلا به زونا را بالا ببرد.
• سابقه ابتلا به آبله مرغان: هر کسی که قبلاً به آبله مرغان مبتلا شده باشد، در معرض خطر ابتلا به زونا است.

تشخیص و درمان زونا

تشخیص زونا معمولاً بر اساس علائم بالینی و معاینه فیزیکی انجام می‌شود. پزشک ممکن است برای تایید تشخیص، نمونه‌ای از مایع داخل تاول‌ها را برای آزمایش بفرستد.

درمان زونا شامل داروهای ضد ویروسی، مسکن‌ها برای کاهش درد و داروهای ضد التهاب است. همچنین، ممکن است از کمپرس سرد و پمادهای موضعی برای تسکین علائم استفاده شود.

نکته مهم: هر چه درمان زونا زودتر آغاز شود، عوارض آن کمتر خواهد بود. بنابراین، در صورت مشاهده علائم زونا، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

سوالات متداول

احتمال دوبار ابتلا به آبله مرغان چقدر است؟

لکه های آبله مرغان در کودکان و بزرگسالان یکسان به نظر می رسند. اما بزرگسالان معمولاً نسبت به کودکان دارای درجه حرارت بالا برای لکه های طولانی تر و بیشتر هستند.  ممکن است بیش از یک بار به آبله مرغان مبتلا شوید، اما غیرعادی است.

آیا پس از ابتلا به آبله مرغان مصون هستید؟

اکثر افرادی که به آبله مرغان مبتلا شده اند تا آخر عمر از این بیماری مصون خواهند بود. با این حال، ویروس در بافت عصبی غیرفعال می‌ماند و ممکن است در اواخر زندگی دوباره فعال شود و باعث زونا شود. به ندرت، مورد دوم آبله مرغان اتفاق می افتد.

آیا بزرگسالان می توانند به آبله مرغان مبتلا شوند؟

کودکان بیشتر مستعد ابتلا به آبله مرغان هستند، اگرچه شما می توانید در بزرگسالی نیز به آن مبتلا شوید. قبل از در دسترس بودن اولین واکسن علیه آبله مرغان در سال 1995، تقریباً همه در کودکی یا خردسالی به آبله مرغان مبتلا می شدند. اما از اواخر دهه 1990، میزان آبله مرغان نزدیک به 90 درصد کاهش یافته است.

نتیجه‌گیری: آبله مرغان و زونا؛ دو روی یک سکه

آبله مرغان و زونا هر دو توسط یک ویروس واحد، یعنی ویروس واریسلا زوستر ایجاد می‌شوند. پس از ابتلا به آبله مرغان، این ویروس در بدن به صورت نهفته باقی می‌ماند و سال‌ها بعد ممکن است فعال شده و باعث بروز زونا شود. زونا بیماری دردناکی است که با بثورات پوستی و درد شدید همراه است.

مهم‌ترین نکته‌ای که باید به خاطر داشت این است که آبله مرغان و زونا قابل پیشگیری هستند. واکسیناسیون علیه آبله مرغان بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری و در نتیجه کاهش خطر ابتلا به زونا است. همچنین، رعایت بهداشت فردی و اجتناب از تماس نزدیک با افراد مبتلا به آبله مرغان، می‌تواند به پیشگیری از این بیماری کمک کند. با واکسیناسیون و رعایت بهداشت، می‌توان از عوارض ناشی از آبله مرغان و زونا جلوگیری کرد و زندگی سالم‌تری داشت.

در نهایت، آبله مرغان و زونا بیماری‌هایی هستند که می‌توان با کمی پیشگیری از آن‌ها در امان ماند. با واکسیناسیون به موقع و رعایت بهداشت فردی، نه تنها خودمان بلکه جامعه را نیز در برابر این بیماری‌ها محافظت می‌کنیم.