همه چیز راجبه درگیری های قره باغ

همه چیز راجبه درگیری های قره باغ

جمهوری آذربایجان برای پس گیری منطقه ی خودش از نیروهای بیشتری به نسبت ارمنستان استفاده کرده است و حتی می توان گفت بسیاری از نیروهایی ارمنستان را تسلیم خود کرده است . قبل تر گفته شد که در پی تشدید حملات به شهر استپاناکرت (خان کندی)، در جنگ قره باغ در مرکز قره‌باغ، غیرنظامیان ارمنی ساکن این شهر در حال ترک محل زندگی خود هستند و دولت فعلی قره‌باغ از جامعه جهانی خواسته تا سه دهه پس از جدا شدن این منطقه از جمهوری آذربایجان، استقلال آن را به رسمیت بشناسد.

جمهوری آذربایجان تاکنون درخواست‌ها برای برقراری آتش بس را رد کرده و گفته که جنگ قره باغ را تنها زمانی متوقف می‌کند که نیروهای ارمنی از قره‌باغ خارج شوند.

خبرنگار بی بی سی چه گفته است ؟ 

به گفته خبرنگار بی‌ بی‌ سی در استپاناکرت (خان کندی)، در پی وقوع انفجار ساکنان آسیب‌پذیر این شهر سوار بر اتوبوس‌ها در صدد ترک محل سکونت خود هستند. آراییک هاروتونیان، رهبر دولت جدایی طلب ارمنستان گفته که برای مقاومت در برابر حمله به یگان خط مقدم می‌پیوندد.در همین حال جمهوری آذربایجان گفته که توپخانه ارمنستان شهرهای هم مرز با قره باغ را بمباران کرده و باعث کشتن غیرنظامیان می‌شود.

از هفت روز پیش درگیری‌های شدید بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان در منطقه مورد مناقشه  و جنگ قره باغ آغاز شده است.این درگیری‌ها تاکنون به کشته شدن دست کم ۲۰۰ نفر منجر شده است.

تاریخ جنگ ارمنستان و آذربایجان به چه زمانی بر می گردد  ؟

جنگ قَرَه‌باغ (به ترکی آذربایجانی: Qarabağ müharibəsi)(و به ارمنی: Արցախյան ազատամարտ‎ جنگ آزادی‌بخش آرتساخ) جنگی بود که از فوریه ۱۹۸۸ تا مارس ۱۹۹۴ در ناحیه قره‌باغ، واقع در جنوب غربی جمهوری آذربایجان، بین جمهوری آذربایجان و اکثریت ارمنی ساکن با پشتیبانی ارمنستان رخ داد. با بالا گرفتن درگیریدر جنگ قره باغ ، هرکدام از طرفین سعی در پاکسازی قومی مناطق تحت تصرف خود از نژاد دیگر کردند.

در نتیجه جنگ قره‌باغ بیش از ۳۵ هزار نفر کشته شدند و بیش از ۸۰۰ هزار نفر در نواحی مورد مناقشه، آواره و مجبور به جلای وطن شدند. برای برقراری صلح دائمی و فراگیر در منطقه کوشش‌های متعددی به عمل آمد و طرح‌های صلح مختلفی ارائه گردیده‌است ولی هیچ‌یک به نتیجه عینی و مورد انتظار نرسید و وضعیت حاکم بر منطقه همچنان نه جنگ و نه صلح است.

بحران قره‌باغ موجب قطع روابط دیپلماتیک جمهوری آذربایجان و ترکیه با ارمنستان، انسداد مرزها و شرایط جدید و شکننده‌ای را در فضای منطقه قفقاز جنوبی حاکم نمود. حضور و نقش آفرینی بازیگرانی نظیر ایران، ترکیه، روسیه، آمریکا، فرانسه، سازمان امنیت و همکاری اروپا و شورای امنیت سازمان ملل متحد در روند تحولات قره‌باغ موجب شد این بحران ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی به خود گیرد.

پس از اعلام آتش‌بس در ۲۴ دسامبر ۱۹۹۴ میلادی شورای عالی قره‌باغ روبرت کوچاریان را به عنوان نخستین رئیس‌جمهور قره‌باغ انتخاب نمود و در ۳۰ آوریل ۱۹۹۵ میلادی دومین دوره انتخابات پارلمانی قره‌باغ برگزار شد. نخستین دوره انتخابات در ۲۸ دسامبر سال ۱۹۹۱ میلادی صورت گرفت .

درگیری‌های ۲۰۱۶ آذربایجان و ارمنستان اشاره به ادامه درگیری میان نیروهای مسلح ارمنستان و نیروهای مسلح آذربایجان در قره باغ است. گزارش شده که این درگیری‌ها بین نیروهای دو کشور در ۱ آوریل ۲۰۱۶ آغاز شده‌است. آذربایجان مدعی بازپس‌گیری برخی از نواحی و ارتفاعات در نزدیکی روستای تالش شده‌است. ناگورنو قره‌باغ از طرف جامعه جهانی بخشی از خاک جمهوری آذربایجان شناخته می‌شود اما تحت تسلط ارامنه ساکن این منطقه است . بر پایه سخن جمهوری آذربایجان ۲ هزار و بر پایه سخن ارمنستان ۸۰۰ هکتار از زمین‌های مورد مناقشه به تصرف جمهوری آذربایجان درآمد.

گلوله توپ شلیک شده از سوی ارمنستان موجب آسیب دیدن خانه‌ای در روستایی از اطراف خداآفرین آذربایجان شرقی شد که با واکنش مسئولین ایرانی مواجه شد .

حقوق بین الملل در مورد جنگ بین ارمنستان و آذربایجان چه گفته هایی داشته است ؟ 

حسین جابری‌انصاری سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با این درگیری‌ها گفت: در حالی که منطقه شاهد اقدامات ویرانگر گروه‌های افراطی بوده و نیازمند آرامش و استقرار است، دریافت اخبار نگران‌کننده از تشدید درگیری‌ها در منطقه قره‌باغ بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان موجب نگرانی شدید جمهوری اسلامی ایران است.

سرویس خبری وزارت دفاع آذربایجان در مورد نظر ایران گزارش داد که ایران از تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان حمایت می‌نماید و امیدوار است که مناقشه قره‌باغ بزودی براساس حقوق بین‌المللی حل و فصل شود .

منطقه ی قره باغ چگونه مکانیست ؟ 

منطقه قره‌باغ سرزمینی است باستانی که به دو پاره جلگه‌ای (سفلی) و کوهستانی (علیا) تقسیم شده‌است. بخش سفلی در شمال واقع شده که شهر گنجه مرکز آن بود و قسمت کوهستانی آن با عنوان رسمی «استان خودمختار قره‌باغ کوهستانی» شناخته می‌شود. قسمت کوهستانی تقریباً ۱۲/۵ درصد کل سرزمین قره‌باغ را دربر گرفته‌است. مساحت این استان ۴۳۸۸ کیلومتر مربع، درازای آن از جنوب به شمال ۱۲۰ کیلومتر و پهنایش از خاور به باختر بین ۳۵ تا ۶۰ کیلومتر است. این استان در سده‌های گذشته از ۵ ناحیه شامل “آسکران، مارتونی، هادروت «در قرون وسطی آن منطقه را دیزاک می‌نامیدند»، مارتاکرت، شوشی) و همچنین دو شهر به نام‌های استپاناکرت و شوشی، پنج شهرک یک قصبه و از ۲۲۰ روستا تشکیل شده بود.

نام منطقه (قره‌باغ-قراباغ)، اولین بار در سده دوازده میلادی بر اساس نام‌گذاری پارسی برای این منطقه به کار رفت.استرابون در (کتاب جغرافیای) خود قسمت سمت راست رود کورا (محل کنونی قره‌باغ) را با نام «ارخیستینا» (Orkhistene) به عنوان یک استان هایک بزرگ (ارمنستان = هایاستان) دانسته که به خاطر سوارکارانش شهرت داشته‌است.شرایط مناسب جغرافیایی در قره‌باغ، سبب پیدایش اجتماعات انسانی از عصر حجر شده‌است. یکی از قدیمی‌ترین نمونه‌های انسان ابتدایی در قفقاز، در غار آزوخ پیدا شده‌است. در این منطقه آثار باستانی فراوانی وجود دارد. از دوره‌های پارینه‌سنگی، مفرغ و ابتدای دوره آهن، آثاری چون گورستان آراجادزور (مارتاکرت) و «خوجالی» و بسیاری دیگر کشف شده‌است. آثار عهد عتیق و قرون وسطی در نواحی مارتونی و مارتاکرت به دست آمده‌است.

منطقه فعلی قره‌باغ در ابتدای حکومت مادها به زیر سلطه این پادشاهی درآمد و در زمان هخامنشیان نیز جزئی از ایران بود. تیگران دوم پادشاه دودمان آرتاشسی در سال ۹۵ پیش از میلاد آرتساخ را نیز در قلمرو خود داشت و وجود شهر تیگراناکرت آرتساخ گواه بر این امر است. پس از تقسیم ارمنستان میان ایران و امپراتوری روم شرقی در سال ۳۸۷میلادی، آرتساخ تا انقراض پادشاهی ارمنستان در سال ۴۲۸میلادی، جزو ارمنستان شرقی باقی ماند.

ساکنان قره باغ چه کسانی بودند ؟ 

ساکنان قره‌باغ در سده‌های اول و دوم میلادی علیه اشغالگران رومی و در سده سوم و چهارم علیه امرای ساسانی مبارزه کردند. در سده‌های سوم تا پنجم میلادی در قره‌باغ مناسبات فئودالی به وجود آمده و از سده چهارم میلادی به بعد، مسیحیت در این منطقه گسترش یافت. این منطقه در سده ششم میلادی توسط هونها و در اوایل سده هفتم توسط خزرها مورد تاخت و تاز قرار گرفت. در اوایل سده هشتم میلادی قره‌باغ در زمان خلافت امویان توسط اعراب به تصرف درآمد. از اواسط سده یازدهم تا نیمه دوازدهم میلادی، قره‌باغ تحت حکومت سلجوقیان قرار داشت. در دهه سوم سده سیزدهم میلادی قره‌باغ توسط مغولها و در اواخر سده چهاردهم میلادی توسط سپاهیان تیمور لنگ اشغال شد.

در نیمه اول سده پانزدهم میلادی، قره‌باغ کوهستانی در ترکیب دولت قراقویونلوها و در نیمه دوم در ترکیب دولت آق قویونلوها قرار داشت. در قرن هفدهم به جای حکومت‌های محلی، مِلیک‌های ارمنی اداره نقاط مختلف را در دست گرفتند. (۱۶۰۳م) تا اواسط سده نوزدهم، نقش در خور توجهی در تحولات منطقه‌ای جنوب قفقاز ایفا کردند.

در دوره صفویه قره‌باغ به مرکزیت گنجه یکی از بیگلربیگیهای ایران بود. مقام بیگلربیگی که در قرن دهم به‌طور موروثی به سران ایلات چادرنشین قزلباش می‌رسید، در قره‌باغ در اختیار یکی از شاخه‌های ایل قاجار بود.

در اواسط قرن هجدهم میلادی پناهعلی‌خان جوانشیر، با خیانت «ملیک شاه‌نظر» و با کمک او برج معروف شوشی را، که مرکز واراندا بود، تصاحب کرد. پناه علی خان پس از کشتار مردم، با کمک شاه ایران، موفق به تصرف کامل قره‌باغ شد و خود را خان آرتساخ (قره‌باغ) نامید. او با نیرنگ و حیله مِلیک‌های ارمنی را علیه هم شوراند و با استفاده از موقعیت ایجاد شده قدرت خود را توسعه داد. پناه علی خان، با هدف تضعیف امرای محلی ارمنی، در نظر داشت با کمک سلطان عثمانی و پادشاه ایران مردم را به اجبار از دین مسیح برگرداند و بر کل منطقه چیره شود.بالاخره، پس از سال‌ها کشتار و ویرانی به دست ترکان عثمانی، و جنگ‌های ایران و روسیه، مطابق عهدنامه گلستان، کل منطقهٔ مزبور به روسیه الحاق شد.

بیش از آن که تداعی‌کننده طبیعت زیبا و ویژگی‌های تاریخی و فرهنگی آن باشد، عمدتاً تداعی‌کننده یکی از پایدارترین مناقشات قومی در طول سده بیستم میلادی است.